Jego liczne zasługi dla dziedziny okulistyki, a dokładnie oftalmologii sprawiły, że do dziś jego nazwisko jest szanowane i rozpoznawane na całym świecie. Kazimierz Noiszewski to kolejny bohater serii #odkrycinanowo. Zapraszamy do przeczytania krótkiej biografii tego wybitnego człowieka!
Kazimierz Noiszewski urodził się 11 września 1859 roku w Wilnie i zaraz po powstaniu styczniowym został zesłany do Rosji, gdzie najpierw ukończył gimnazjum w Orle, a następnie skończył medycynę w Moskwie. Tytuł specjalisty w dziedzinie okulistyki uzyskał w 1886 roku w Krakowie u prof. Lucjana Rydla. Ponadto kształcił się w Wiedniu i Paryżu, by następnie wrócić do Rosji w 1887 roku. Pracę zawodową rozpoczął w okolicach Dyneburga, w Pohulance nad Dźwiną. Tam utworzona przez niego kilka lat później klinika okulistyczna uzyskała wielki rozgłos, a stosowane przez niego innowacyjne metody były krokiem milowym w leczeniu i wspieraniu osób niewidomych.
Do jego najważniejszych osiągnięć należy opracowanie zasady działania elektrofalmu (tzw. sztucznego oka). Szacuje się, że projekt tego urządzenia powstał pomiędzy 1897 i 1899 rokiem. Był to aparat dla niewidomych, który za pomocą płytki selenowej i występujących w niej zmienności przewodnictwa selenu, przetwarzał bodźce wzrokowe na czuciowe i dźwiękowe. Ten nowatorski wynalazek składał się z fotokomórki umieszczanej na czole niewidomej osoby. Za pomocą przesyłanych sygnałów elektrycznych zauważone źródła światła przekształcano w dźwięk. Dzięki temu, analizując natężenie sygnału, dało się określić, gdzie znajdują się źródła światła lub ciemne obszary. Istotną zaletą działania tego urządzenia był brak zakłóceń odbioru innych wrażeń słuchowych. Wynalazek w głównym założeniu miał pomagać osobom niewidomym w poruszaniu się i rozpoznawaniu obiektów, bez konieczności ich dotykania. Konstrukcja ta została opatentowana przez współpracowników z Polskich Zakładów Optycznych.
W 1900 roku Noiszewski uzyskał doktorat z medycyny w Petersburgu. Jego praca „O jaskrze prostej i jej zależności od różnicy ciśnienia między gałką a czaszką” przyczyniła się do uzyskania przez niego tytułu docenta i stanowiła początek jego pracy akademickiej jako wykładowca fizjologii i patologii wzroku. Od 1907 związany był ze Związkiem Polskich Lekarzy i Przyrodników w Petersburgu, będąc jednocześnie prezesem Towarzystwa Lekarzy w Dyneburgu.
Po skierowaniu do Wilna w 1919 roku współtworzył tam Uniwersytet Wileński, gdzie, jako profesor zwyczajny, objął katedrę okulistyki. Dwa lata później przeniósł się na to samo stanowisko do Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie utworzył Katedrę Okulistyki i Klinikę Okulistyczną.
Wynalazca aktywnie angażował się w działalność naukową – pozostawił po sobie ponad 180 prac w języku polskim, rosyjskim, niemieckim i francuskim. Do najcenniejszych z nich należą prace nad jaglicą i jaskrą. W 1923 założył czasopismo „Klinika Oczna” i został jego redaktorem naczelnym. Oprócz tego pisał artykuły do czasopisma: „Gazeta Lekarska”, „Kronika Lekarska” „Postęp okulistyczny”, „Nowiny Lekarskie”, tworząc także podręczniki dla studentów i lekarzy.
Wynalazca przeszedł na emeryturę w październiku 1929 roku, jednak kontynuował pracę naukową i zajmował się tworzeniem nowych projektów. Niedługo przed śmiercią przygotował do druku książkę pod tytułem: “Choroby oczne, z którymi najczęściej spotyka się lekarz-praktyk”. Zmarł 5 lipca 1930 roku. Grób Kazimierza Noiszewskiego znajduje się na Starych Powązkach w Warszawie.
autor Dominika Szerej