W nowy rok wkraczamy z kolejnym artykułem na temat wybitnego polskiego naukowca! 1 stycznia 1863 roku urodził się Adolf Abraham Beck – neurofizjolog, którego prace naukowe są wykorzystywane do dziś. Zapraszamy do przeczytania biografii Adolfa Becka!
Adolf Beck urodził się w Krakowie i tam rozpoczął się jego naukowy życiorys. W mieście tym pionier elektroencefalografii ukończył jedno z liceów, a następnie studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Wczesne zainteresowania Becka oscylowały wokół elektrofizjologii układu nerwowego. Efektem tego hobby była wydana w 1888 roku publikacja, przetłumaczona na język angielski: „O pobudliwości różnych miejsc tego samego nerwu”. W tym czasie autor odkrył zjawisko desynchronizacji czynności elektrycznej mózgu w odpowiedzi na bodźce, które przedstawił podczas obrony swej pracy doktorskiej w 1890 roku.
Odkryty i zapisany przez Becka „efekt zatamowania” fal mózgowych był zjawiskiem sprzecznym co do intuicyjnych oczekiwań – w wyniku stymulacji, amplituda fal zmniejszała się, zamiast spodziewanego jej zwiększania. Publikacja pracy była spektakularnym wstępem do historii elektroencefalografii. Adolf Beck, student, a późniejszy przyjaciel i najbliższy współpracownik profesora Napoleona Cybulskiego, opisał w niej spontaniczne i wywołane elektrycznie czynności w mózgu.
Swoje badania prowadził na żabach, a także porażonych kurach, psach i królikach. Elektryczna aktywność mózgu była przez niego rejestrowana przy pomocy glinianych elektrod i prostego galwanometru. Jak się okazuje, odkrycie Becka wywołało dyskusję na polu naukowym, trwały przede wszystkim spekulacje na temat autorstwa odkrycia. Beck bowiem, nie będąc świadomy równolegle prowadzonych badań przez Anglika, Richarda Catona, działał nad szczegółowym zbadaniem elektrycznej aktywności mózgu. Dostarczał jednak o wiele więcej informacji o naturze tego zjawiska niż Caton. Dzięki swym doświadczeniom wykazał spontaniczne oscylacje potencjałów mózgowych i udowodnił, że zmienność ta nie łączy się z rytmem serca czy też rytmem oddechowym.
W 1894 roku Beck uzyskał habilitację za rozprawę pt. „Zmiany w ciśnieniu krwi w naczyniach krwionośnych”, tym samym zyskał możliwość prowadzenia zajęć na uczelni. Przez blisko kolejnych 40 lat życia Beck pracował na Uniwersytecie Lwowskim, gdzie wraz z Cybulskim utworzyli Zakład Fizjologii. Kiedy kierował nim Beck, zakład był w okresie rozkwitu. W tym czasie pracował nad udoskonaleniem pomiaru elektroencefalograficznego, prowadził badania nad układem nerwowym, wraz z Cybulskim zajmowali się badaniami dotyczącymi fizjologii ogólnej, czego zwieńczeniem było wydanie w 1915 roku podręcznika fizjologii człowieka dla studentów.
Beck cieszył się ogromnym uznaniem i szacunkiem środowiska. Lubił uczyć, w trakcie zajęć często korzystał z metody demonstracji. W trakcie swej kariery we Lwowie objął stanowisko dziekana Wydziału Lekarskiego, a następnie rektora uniwersytetu. Zmarł w sierpniu 1942 roku we Lwowie, prawdopodobnie zażywając truciznę, którą otrzymał od syna zrobił to w chwili, gdy przyszli po niego niemieccy żołnierze.
Wyniki jego badan wykorzystywane są do dziś. Badanie EEG uchodzi za jedną z głównych metod nieinwazyjnej rejestracji aktywności bioelektrycznej mózgu u ludzi i zwierząt. Adolf był wielokrotnie nominowany do Nagrody Nobla, niestety nigdy nie został nią uhonorowany. Był naukowcem działającym na terenie Europy Środkowo- Wschodniej, a takim osobom w ówczesnych czasach było zdecydowanie trudniej wybić się i zaistnieć na Zachodzie. Otrzymał jednak wiele innych nagród i wyróżnień, m.in. tytuł zasłużonego dla Uniwersytetu Lwowskiego oraz odznaczenia przyznawane przez towarzystwa naukowe, w których tak aktywnie się udzielał.
autor Angelika Raether