Wyobrażacie sobie życie bez telefonu? Bez możliwości kontaktu w dowolnej chwili z wybraną osobą, która przebywa w miejscu oddalonym od Ciebie o kilka, kilkanaście, nawet kilkaset kilometrów? Chociaż w powszechnej opinii za ojca telefonów stacjonarnych uważa się Alexandra Grahama Bella, ten artykuł nie będzie o nim. Dziś opowiemy o Henryku Magnuskim, twórcy jednego z pierwszych radiotelefonów typu walkie-talkie oraz Handie-Talkie. Polski inżynier dał również początek innym urządzeniom – w tym znanym do dziś telefonom komórkowym. W tym roku obchodziłby 112. rocznicę urodzin.
Henryk Magnuski urodził się 30 stycznia 1909 roku w Warszawie. Dość szybko został sierotą, musiał więc w młodym wieku podjąć pracę, naprawiając i instalując radia dla Wojska Polskiego. W tamtych latach życia prawdopodobnie nie zdawał sobie sprawy, że jego przyszłość będzie ściśle z tym powiązana. W okresie międzywojennym ukończył studia na Politechnice Warszawskiej, a następnie rozpoczął pracę w Państwowych Zakładach Tele- i Radiotechnicznych.
Na trzy miesiące przed rozpoczęciem II wojny światowej Magnuski został wysłany na szkolenie do Stanów Zjednoczonych, gdzie pozostał do końca swoich dni. Rok po przyjeździe do Nowego Jorku rozpoczął pracę w koncernie telekomunikacyjnym Galvin Manufacturing Corporation (który później zmienił nazwę na Motorola). Młody pracownik szybko pokazał swoje inżynierskie zdolności. Za jego pierwszy, ważny wynalazek uważa się urządzenie potocznie zwane Handie-Talkie (radiotelefon SCR 536). Radiotelefon był stosunkowo lekki – ważył około 2 kg – wytrzymały oraz odporny na różnorakie warunki atmosferyczne. Zasięg jego działania wynosił do 4,5 km. Jeżeli chodzi o radioodbiorniki, które umożliwiałyby kontakt na większe odległości, to były one montowane wyłącznie w bazach, na statkach lub w samochodach – ich masa uniemożliwiała samodzielne przenoszenie. W związku z tym Departament Armii USA wyznaczył firmie Motorola opracowanie pierwszej przenośnej radiostacji.
Zespół z Henrykiem Magnuskim, któremu zostało powierzone stworzenie prototypu, wykonał zadanie znakomicie – armia zamówiła ok. 50 tysięcy urządzeń typu SCR-300, potocznie zwanych walkie-talkie. Aparatura ważyła średnio 17 kg, przez co mogła być przenoszona w plecaku, miała możliwość manualnego ustawiania częstotliwości FM, a jej zasięg działania wynosił do około 6 km (chociaż źródła podają, że w zależności do ukształtowania terenu nawet do 15 km). Radiotelefon ten uważany jest do dziś za najwybitniejsze dzieło Magnuskiego. Stanowił również jedno z pionierskich urządzeń wykorzystujących łączność bezprzewodową.
Kolejnym ważnym dziełem Magnuskiego było stworzenie radiolatarni mikrofalowej, która miała za zadanie pomagać pilotom samolotów w odnalezieniu okrętów, np. lotniskowców, w przypadku słabej widoczności lub w warunkach nocnych. Za ten wynalazek otrzymał Medal Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych za wybitną służbę.
Po 30 latach pracy w firmie Motorola na stanowisku zastępcy dyrektora ds. badań w dziale elektroniki rządowej przeszedł na emeryturę posiadając 30 patentów związanych z radiokomunikacją. Był również autorem wielu publikacji technicznych. Zmarł w 1978 roku w domu w Glenview.
autor Magda Machuta