Sinice. Kilka słów o zakwitach

Nie ma nic wspanialszego niż wakacje nad morzem. Są jednak takie dni, kiedy trzeba niestety zrezygnować z kąpieli w Bałtyku, gdyż kąpieliska są pozamykane z powodu sinic. W tym roku sprzyjające warunki pogodowe do rozwoju tych bakterii (ciepło, bezwietrznie) spowodowały, iż pojawiły się one masowo już pod koniec czerwca. Od kilku dni można było obserwować na zdjęciach satelitarnych powierzchniowe zakwity sinic w centralnej i południowej części Bałtyku. W ubiegłym tygodniu smugi sinic widoczne były także w środkowej części Zatoki Gdańskiej i Puckiej. Wiatr wiejący w kierunku lądu zepchnął je również w stronę kilku trójmiejskich kąpielisk. Przez jeden lub dwa dni zamknięte już były kąpieliska w Gdyni (Babie Doły, Orłowo, Redłowo i Śródmieście) oraz w Sopocie (Łazienki-Południe).

Zakwity sinic obserwowane podczas rejsem statkiem Oceanograf w dniu 26.06.2020

Dlaczego należy unikać kontaktu z sinicami? Spośród wielu ich gatunków, które występują w Bałtyku, obecność zwłaszcza jednego jest najbardziej kłopotliwa, gdyż to on w sprzyjających warunkach namnaża się i tworzy powierzchniowe zakwity – Nodularia spumigena. Gatunek ten produkuje toksynę (nodularynę), która może podrażniać układ pokarmowy, a duże jej spożycie (co może się zdarzyć w trakcie zabawy w wodzie) u osób wrażliwych może skutkować biegunką i wymiotami. Ponadto wszystkie sinice w swojej ścianie komórkowej mają lipopolisacharydy, czyli związki, które mogą podrażniać skórę. Uczestnicy kąpieli (zwłaszcza osoby wrażliwe) mogą dostać wysypki i podrażnień skóry. Jeśli sinic w wodzie jest dużo, ryzyko podrażnień wzrasta. Zmiana warunków pogodowych – deszcze i wiatr – spowodowały, iż wody zostały wymieszane i obecnie nie obserwujemy zakwitów. Wszystkie kąpieliska są otwarte. Aktualne informacje o kąpieliskach, ich otwarciu lub zamknięciu z powodu zakwitu sinic (lub z innych powodów, np. Escherichia coli) można znaleźć na stronie serwisu kąpieliskowego (sk.gis.gov.pl). Warto tam zaglądać, gdyż wkrótce znów spodziewamy się masowego występowania sinic w strefie brzegowej, co może skutkować ponownym zamknięciem kąpielisk.

Aktualizowane codziennie zdjęcia satelitarne przedstawiające powierzchniowe zakwity sinic na Bałtyku są dostępne na stronie: smhi.se

Tekst i zdjęcia: dr Justyna Kobos

Zakład Biotechnologii Morskiej, Instytut Oceanografii UG