14

12
WARSZTATY RODZINNE. Świąteczna podróż tropem Mikołaja

20

12
Warsztaty dla dorosłych. Coraz bliżej święta!

08

01
CIEKAWI ŚWIATA. Semestr zimowy 2024/2025
pokaż kalendarz

Galaktyka Jajko Sadzone!

Przed Wami Jajko Sadzone (inaczej nazywane galaktyką NGC 7742). Jajko Sadzone jest bardzo interesującą i nietypową galaktyką. W jej centrum znajduje się okrągłe jądro o żółtym blasku, przypominające żółtko jajka. Jest ono jaśniejsze niż w przeciętnych galaktykach o tym rozmiarze. Jego średnica to około 3 tysiące lat świetlnych. Czyli, gdybyście chcieli wybrać się w podróż z jednego krańca „żółtka jaja” na drugi jego kraniec i poruszalibyście się z prędkością światła, zajęłoby Wam to około 3 tysięcy lat.

Grafika do tekstu Galaktyka Jajko Sadzone.

Jajko Sadzone ma kilka bardzo nietypowych cech. Jakich? Po pierwsze, jego jądro jest nietypowo jasne. Po drugie, Jajko to galaktyka pierścieniowa i spiralna, ale nie ma poprzeczki. Co to oznacza?

Czy widzicie jej pierścień? Pierścień to ta jasna obręcz, która formuje się dookoła jądra. Składa się ona z młodych, błękitnych, masywnych gwiazd.

Zazwyczaj, kiedy galaktyka posiada pierścień, ma też inną strukturę, którą nazywamy poprzeczką. Poprzeczka jest pasem jasnych gwiazd, który wychodzi z centrum galaktyki i przebiega dokładnie przez jej środek. Spiralne ramiona galaktyki zdają się „wychodzić” z końców poprzeczki.
Uważa się, że to właśnie poprzeczka jest odpowiedzialna za wytworzenie struktury pierścienia. Siły grawitacyjne poprzeczki przesuwają bowiem gaz do końców poprzeczki, gdzie formuje się pierścień.

Jak to więc możliwe, że Jajko Sadzone nie ma poprzeczki, a mimo to wyposażone jest w pierścień? Prawda jest taka, że nie wiemy. Astronomowie mają jednak kilka pomysłów.

Jeden z nich wskazuje, że pierścień Jajka Sadzonego utworzył się wskutek fuzji z małą galaktyką karłowatą, w której występowało dużo gazów. Innymi słowy, astronomowie uważają, że w przeszłości Jajko Sadzone zderzyło się z inną galaktyką i „wchłonęło” ją do siebie. To właśnie w ten sposób miał powstać bardzo jasny region centralny oraz pierścień Jajka.

Taka hipoteza wydaje się być bardzo prawdopodobna, ponieważ Jajko Sadzone ma jeszcze jedną, niezwykle interesującą cechę. Mianowicie – gazy wchodzące w jego skład obracają się w kierunku odwrotnym niż gwiazdy. (Wyobraźcie sobie, że obserwujecie bęben pralki, w którym woda przemieszcza się zgodnie z ruchem wskazówek zegara, a prane przez Was ubrania w kierunku przeciwnym.) Takiego stanu rzeczy moglibyśmy się spodziewać wtedy, gdy jedna galaktyka wpadłaby z impetem w drugą, a następnie – połączyłyby się we wspólny twór.

Niestety, nawet jeśli Sadzone Jajko bardzo Was zainteresowało, to szanse na to, że odwiedzicie tę galaktykę są niewielkie. Znajduje się ona w gwiazdozbiorze Pegaza, co oznacza, że od Ziemi dzieli ją odległość jakichś 70 milionów lat świetlnych!

Polityka plików cookies

Do prawidłowego działania naszego serwisu oraz dla Twojej wygody strony www.experyment.gdynia.pl oraz bilety.experyment.gdynia.pl używają plików cookies. Korzystanie z nich bez zmian ustawień dotyczących plików cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci twojego komputera lub smartfonu.

Czym są pliki cookies (ciasteczka)? To małe pliki tekstowe, które odwiedzany serwis internetowy zapisuje na urządzeniu końcowym (czyli np. na komputerze czy smartfonie, z którego korzystasz podczas przeglądania strony). Niektóre serwisy używają ich do gromadzenia informacji o użytkownikach, którzy wchodzą na stronę.

Dane, jakie zapisywane są w plikach cookies, mogą służyć jedynie do wykonania określonych funkcji i akcji na Twoją rzecz, np. zapamiętania logowania na stronie, Twoich ustawień lub daty wizyty i liczby osób podczas zamawiania biletów. Pozwalają one także na tworzenie anonimowych statystyk odwiedzalności naszego serwisu, dzięki czemu wiemy m.in., jakich informacji użytkownicy szukają na naszych stronach najczęściej. Nie wykorzystujemy i nigdy nie będziemy wykorzystywać w inny sposób żadnych informacji o Tobie, jakie mogą się w plikach ciasteczek znaleźć. Wszystkie dane są zaszyfrowane, by osoby nieuprawnione nie miały do nich dostępu.

Za pomocą plików cookies nie jesteśmy w stanie zidentyfikować użytkowników ani ustalić Twojej tożsamości. Wiemy jedynie z jakiej przeglądarki korzystasz i czy dane urządzenie odwiedzało już naszą stronę. Ciasteczka nie są szkodliwe dla żadnych urządzeń i nie wpływają na sposób ich działania, nie powodują żadnych zmian konfiguracyjnych w komputerach i smartfonach, ani w ich oprogramowaniu. Domyślne parametry plików cookies pozwalają na odczytanie informacji tylko serwerowi, który je stworzył. Innymi słowy – wygenerowane przez naszą stronę pliki ciasteczek mogą być odczytane tylko i wyłącznie przez nią samą.

W każdej chwili możesz zmienić ustawienia swojej przeglądarki, aby nie zapisywać plików cookies na Twoim dysku. W zależności od przeglądarki, znajdziesz instrukcje tutaj:

Mozilla Firefox, Opera, Internet Explorer, Safari, Chrome, Edge